Tükürük Bezi Kanseri Neden Olur, Ne Sıklıkla Görülür? Tehlikeli midir?

Tükürük bezi kanseri tükürük bezleri baş ve boyun bölgesinde yer alan organlardır. Ağız, boğaz, yutak, burun, sinüsler ve diğer bölgelere salgıları (tükürük) boşaltır ve bunlara özel kanallarla bağlanırlar. Her iki tarafta üç tane olmak üzere altı ana (büyük) tükürük bezi ve mukozaya dağılmış yüzlerce ikincil (mikro) tükürük bezi vardır.

Bu maddelerin ürettiği salgılar, sindirime yardımcı olmanın yanı sıra ağız, boğaz, burun ve boğaz boşluğu için gerekli nem ve nemi sağlamakta, enfeksiyona neden olan mikroorganizmalara karşı savunma mekanizması oluşturmaktadır.

Bu tümörlerin% 80 ‘i parotis bezi dediğimiz kulak kepçesinin altındaki tükürük bezlerinde meydana gelir. Bu tümörlerin% 80’i iyi huyludur ve sadece küçük bir kısmı kötü huylu, yani kötü huylu tümörlerdir. Ülkemizde bu hastalık her yıl yaklaşık 2.000 kişi tarafından görülmektedir. 

Tükürük bezi tümörleri için etkili bir kemoterapi ilacı yoktur. Lokal metastaz için cerrahi ve ardından radyoterapi de kullanılabilir. Beş yıllık yaşam beklentisi hastalığın evresine göre değişmekle birlikte bazı tümörler % 80 gibi çok etkilidir ancak bazı tümör türlerinde bu oran% 45′ e düşmektedir. Ayrıca  Submandibuler tükürük bezlerinde % 15  olup diğer tükürük bezlerinde görülme sıklığı% 5’tir.

Tükürük Bezi Kanseri  Tehlikeli Midir?

Tükürük bezi tümörlerinin çoğu iyi huyludur, bu da kanser olmadıkları ve vücudun diğer bölgelerine yayılmayacakları anlamına gelir. Bu tümörler neredeyse hiçbir zaman yaşamı tehdit etmez. İyi huylu tümörler neredeyse her zaman ameliyatla tedavi edilir. Bazen cerrahi operasyonlara ek olarak cerrahi de bu tümörleri tedavi edebilir.

Tamamı cerrahi olarak çıkarılmamış tümörlerde nüks oranı yüksektir. İyi huylu tümörler cerrahi müdahale ile tedavi edilebilir. Ancak kötü huylu tümörlerde tamamen çıkarılabiliyorsa tedaviyi tamamlamak için radyoterapi kullanılabilir. 

Tümörlerin erken tedavisinde daha başarılı sonuçlar elde edilmektedir. Çok ilerlemiş tümörlerde hastayı yorgun hissettirmemek gerekir. Tükürük bezi tümörlerinin evrelendirilmesi tümörün boyutuna bağlıdır. 2 cm’ye ulaşan tümörler t1, 2-4 cm arasındaki tümör t2 olarak kabul edilir.

Ek olarak, evreleme, yakın organlarla olan ilişkiye ve hasara dayanır.  Ayrıca servikal lenf düğümleri yayılmışsa, evrelemeye dahil edilerek dominant hücre tipine bağlı kalınarak evrelemeye eklenebilir.

Tükürük Bezi Kanseri Neden Oluşur?

Bu yapılar sindirime yardımcı olmanın yanı sıra ağzımızı, burnumuzu ve yutağımızı kaplayan mukusu nemlendirme görevi de tükürük bezlerine aittir.

Ağzımızı, burnumuzu ve yutağımızı örten mukus tabakasına dağılmış yüzümüzün ve başımızın sol ve sağ tarafında yaklaşık 1.000 adet küçük tükürük bezi bulunur ve ağızda 3 büyük adet vardır.

Sigara içilmesinden yetersiz beslenmeye, kimyasal maddelere maruziyetten uzun yıllar yoğun cep telefonu kullanımına kadar pek çok nedenle bu dokularda tümörler oluşabilir. Bunların tedavi seçeneği mümkündür.

Tükürük Bezi Kanseri Kimlerde Görülür?

Tükürük bezi tümörleri tüm yaş gruplarında ve tüm cinsiyetlerde görülebilir. Öte yandan benign tümörler, özellikle pleomorfik adenomlar genç ve orta yaşlı grupta daha sık görülürken, ileri yaş grubunda kötü huylu tümör olmaktadır.

Erkek ve kadınlarda tümör sıklığı açısından çok fazla fark yoktur. Tükürük bezi kanseri olasılığını artıran çeşitli risk faktörleri bilinmektedir. 

İşyerinde belirli radyoaktif maddelere maruz kalmak da tükürük bezi kanseri risk artırabilir. Aile öyküsü, tütün ve alkol kullanımı,  yanlış uygulanan diyet, cep telefonu kullanımı risk faktörlerinden  bazılarındandır.

Bir çalışma, cep telefonlarını çok kullanan kişilerin parotis bezi tümörü riskinin arttığını gösterdi. Bu çalışmada görülen tümörlerin çoğu iyi huyludur. Bu alandaki araştırmalar halen devam etmektedir.

Tükürük Bezi Kanseri Hastaların Şikâyetleri Nelerdir?

Boynun alt kısmında şişlik, ağızda kızarıklık ve apseler, yüzden boyuna sürekli uyuşma, çene kemiğine baskı, şiddetli kulak ağrısı ve diğer semptomlarla kendini gösterir. Tükürük bezi kanserinin ana semptomu tükürük bezinin şişmesidir.

Bazen şişlik çok fazla gelişerek ciltte veya bulunduğu bölgede izlere neden olabilir. Bazen çevredeki dokulara zarar vererek semptomları artırabilir. Yüz siniri hasar görürse yüz felci gibi sorunlar meydana gelebilir. Ağrı da daha sonra ortaya çıkabilecek bir semptomdur.

Tükürük Bezi Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?

Hastalık belirtisinin görülmesi özellikle oluşan şişlik üzerine acil tıbbi muayenesi yapılarak boyun ultrasonu, MRI, CT, kitleden alınmakta doku sayesinde  ince iğne aspirasyon biyopsisi tanı yöntemi uygulanarak sonuca ulaşılır.

Patkolojiden elde edilen sonuçlar, doktora tümörün tipini yani iyi huylu mu kötü huylu mu, hangi tip ve aşamada olduğunu gösterecektir. Bazen ilk biyopsi tanı koymak için yeterli değildir, bu yüzden tekrar edilebilir.

Patolojik sonuçların yanlış pozitif ve yanlış negatif sonuçları olmasına rağmen doktor tüm tetkikleri, tetkikleri ve görüntüleme tetkik sonuçlarını değerlendirecek ve tedavi planını hasta ile paylaşacaktır.

Tükürük Bezi Kanseri  Tedavisi Mümkün Müdür?

Tükürük bezi kanseri ana tedavisi genellikle ameliyattır. Doktorunuz tamamen çıkarabileceğinizi düşünüyorsa, kanseriniz büyük olasılıkla ameliyatla tedavi edilebilir. 

Kanserin rezeke edilebilir olup olmadığı, büyük ölçüde yakın yapılara ne kadar uzandığına ve cerrahın beceri ve deneyimine bağlıdır. Çoğu durumda, kanser ve etrafındaki tükürük bezlerinin bir kısmı veya tamamı ortadan kalkar.

Ayrıca yakındaki yumuşak dokuları da alabilirsiniz. Amaç, çıkarılan kanser dış kenarında  kanser hücresi olmamasıdır. Kanser yüksek dereceliyse  veya lenf düğümlerine yayılmışsa, boynun aynı tarafındaki T lenf düğümleri “boyun diseksiyonu” adı verilen bir yöntemle çıkarılabilir.